1 Mụn cóc sinh dục do virus u nhú HPV
Virus HPV là tên gọi chung của nhiều chủng virus gây bệnh tình dục ở nam và nữ giới. Hiện, các nhà khoa học đã phân lập được trên 200 chủng virus HPV, gồm: Nhóm nguy cơ cao gây ung thư và nhóm nguy cơ thấp gây sang thương, u nhú ở người.
Cụ thể, virus HPV có thể gây sang thương dưới dạng u nhú, mụn cóc trên thân dương vật, tinh hoàn, hậu môn, háng, đùi, lưỡi, sau họng. Mụn cóc do HPV có tỷ lệ tái phát cao. 44% nam giới ít nhất 1 lần tái phát mụn cóc, 22% nam giới tái phát mụn cóc sinh dục ít nhất 2 lần. Ngoài ra, nhiễm trùng do virus HPV còn có thể gây ra một số thay đổi trong cơ thể dẫn đến ung thư.
Mỗi năm tại Hoa Kỳ có hơn 18 ngàn ca ung thư liên quan đến HPV ở nam giới. Virus HPV là nguyên nhân của hơn 90% trường hợp ung thư hậu môn, hơn 70% trường hợp ung thư vòm họng và hơn 60% trường hợp ung thư dương vật nam giới.
Nếu các bệnh ung thư do virus HPV được điều trị tích cực ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể hồi phục tốt, nhanh trở lại cuộc sống bình thường, khả năng sống sót cao; ngược lại, nếu phát hiện và điều trị ở giai đoạn muộn, khi các tế bào ung thư đã di căn sang những bộ phận khác, việc điều trị lúc này mang ý nghĩa duy trì sự sống cho người bệnh.
2 Chlamydia
Chlamydia là bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục khi quan hệ bằng đường miệng, hậu môn hoặc âm đạo với người bệnh. Những người nhiễm bệnh Chlamydia thường có triệu chứng như tiểu buốt, đau vùng hạ vị, dương vật chảy dịch, âm đạo chảy dịch khác thường, đau khi quan hệ, đau tinh hoàn. Trong một số trường hợp, Chlamydia không biểu hiện triệu chứng.
Nếu không được phát hiện và điều trị tích cực, Chlamydia có thể dẫn đến nhiều nguy cơ cho người bệnh: viêm niệu đạo, viêm trực tràng, viêm mào tinh. Ngoài ra, Chlamydia còn liên kết với nhiều vấn đề sức khỏe khác như:
- HIV: Người nhiễm Chlamydia có nguy cơ nhiễm HIV cao hơn những người bình thường khác;
- Bệnh da liễu: Người nhiễm Chlamydia có nguy cơ cao nhiễm các bệnh lý qua đường tình dục khác như lậu, giang mai,... Vì vậy, người nhiễm Chlamydia thường được tư vấn nên tiến hành xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Chlamydia có thể được chữa khỏi hoàn toàn bằng thuốc kháng sinh, duy trì liên tục trong 7 đến 14 ngày. Người bệnh cần kiêng quan hệ tình dục ít nhất 7 ngày hoặc cho đến khi dùng hết thuốc. Sau 3-5 ngày sử dụng thuốc, người bệnh có thể cảm thấy tốt hơn; tuy nhiên, không nên tự ý ngưng thuốc sớm hơn thời thời gian bác sĩ chỉ định để tránh lây lan cho bạn tình và làm tái nhiễm bệnh.
Sau điều trị, cơ thể vẫn không có kháng thể chống lại Chlamydia; do đó vẫn có nguy cơ tái nhiễm bệnh nếu không sử dụng các biện pháp an toàn, quan hệ với người bệnh Chlamydia. Người bệnh Chlamydia sau điều trị nên kiểm tra lại sau 3 tháng để chắc chắn tình trạng nhiễm trùng đã hoàn toàn khỏi hẳn.
3 Bệnh lậu
Lậu là bệnh tình dục ở nam giới thường gặp, gây nhiễm khuẩn sinh dục, tiết niệu, hậu môn, hầu họng do lậu cầu khuẩn (Neisseria gonorhoeae) gây ra. Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường quan hệ tình dục không an toàn như đường hậu môn, thậm chí là hầu họng. Các đường lây truyền khác không qua đường tình dục có thể gặp nhưng khá hiếm. Ví dụ, ở phụ nữ, bệnh lậu còn có thể lây truyền từ mẹ sang con khi sinh, dẫn đến lậu mắt trẻ sơ sinh.
Ai cũng có thể mắc bệnh lậu, nhưng bệnh thường gặp nhất ở người trẻ tuổi, hoạt động tình dục mạnh. Theo Viện Da liễu Quốc gia, trong số những người từ độ tuổi 15 đến 49, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục nói chung có khoảng 93% đến 98% người mắc bệnh lậu.
Biểu hiện của bệnh lậu ở nam giới thường là viêm niệu đạo, với thời gian ủ bệnh từ 3 đến 5 ngày. Bệnh nhân chảy mủ số lượng nhiều, màu trắng đục, vàng hoặc vàng xanh, tiểu buốt, tiểu dắt. Khi viêm toàn bộ niệu đạo, bệnh nhân tiểu dắt, tiểu khó, kèm theo sốt và mệt mỏi.
Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến biến chứng viêm mào tinh hoàn (triệu chứng sưng nóng đỏ đau kèm sốt); viêm tuyến tiền liệt; viêm ống dẫn tinh và túi tinh. Biến chứng nặng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bệnh nhân sau này.
Lậu là bệnh tình dục ở nam và nữ giới có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, tình trạng lậu kháng thuốc hiện ngày càng phổ biến. Nếu sau khi được điều trị bằng thuốc kháng sinh theo phác đồ của bác sĩ, bệnh nhân vẫn còn các triệu chứng bệnh, nên tái khám để được bác sĩ kiểm tra và tiếp tục điều trị. Khi điều trị bệnh lậu, bệnh nhân cần tuân thủ theo nguyên tắc: Điều trị cho bản thân và cả vợ/ chồng/ bạn tình, kết hợp nghỉ ngơi hợp lý, tránh các hoạt động như đạp xe, chạy nhảy gây tổn thương bộ phận sinh dục, kết hợp điều trị nhiễm khuẩn sau lậu, khám lâm sàng và xét nghiệm định kỳ.
4 Nhiễm trùng roi Trichomonas
Theo WHO, hằng năm trên thế giới có khoảng 180 triệu trường hợp mới nhiễm trùng roi; đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Châu Phi, Đông Nam Á.
Nhiễm trùng roi Trichomonas là bệnh viêm đường sinh dục, tiết niệu thường gặp do trùng roi Trichomonas vaginalis gây nên. Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường quan hệ tình dục, gây viêm âm đạo ở nữ và viêm niệu đạo ở nam; ngoài ra, bệnh còn lây lan qua bồn tắm, khăn tắm ẩm bị nhiễm trùng roi. Tỷ lệ nữ nhiễm trùng roi cao hơn nam giới gấp 10 lần.
Nam giới có khả năng phân lập trùng roi ở niệu đạo, tinh dịch, nước tiểu, sinh dục ngoài, tuyến tiền liệt và mào tinh. Thời gian ủ bệnh ở nam giới khi nhiễm trùng roi là từ 3 đến 9 ngày và có thể lâu hơn. Đa số người bệnh không biểu hiện triệu chứng lâm sàng, số còn lại biểu hiện bằng triệu chứng viêm niệu đạo. Đi tiểu buốt, có dịch niệu đạo tiết ra với số lượng ít, không đặc nhầy và có mủ như người bệnh lậu. Biến chứng của bệnh là viêm mào tinh, viêm tuyến tiền liệt. Nhiễm trùng roi có thể làm tăng khả năng lây nhiễm HIV.
Để phòng bệnh cần quan hệ an toàn, không quan hệ bừa bãi với nhiều người; sử dụng bao cao su thường xuyên, đúng cách và điều trị bệnh kịp thời tránh để lại di chứng.
5 HIV/AIDS
HIV là hội chứng suy giảm miễn dịch do nhiễm virus HIV, một loại virus thuộc họ Retroviridae. Khi xâm nhập cơ thể, virus nhân lên và tấn công hệ miễn dịch người bệnh gồm đại thực bào và tế bào lympho T, gây suy giảm chức năng miễn dịch của cơ thể, tạo điều kiện cho sự xâm nhập và phát triển cho các vi sinh vật gây hại. Do đó, HIV còn được gọi là căn bệnh cơ hội.
Đường lây truyền chủ yếu của virus HIV từ người sang người thông qua 3 con đường chính:
- Đường máu: Máu và các chế phẩm của máu là con đường lây truyền HIV từ người bệnh sang người lành khi họ dùng chung bơm kim tiêm, các vật dụng trong y tế có dính máu; dao cạo râu, kim xăm trổ, kim châm cứu hoặc có vết thương hở tiếp xúc máu của người nhiễm virus HIV;
- Đường tình dục: Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn với người nhiễm virus HIV là con đường lây truyền bệnh nguy hiểm và phổ biến nhất. Đặc biệt, nguy cơ nhiễm HIV tăng cao với cộng đồng LGBT, MSM khi quan hệ không an toàn qua đường hậu môn, sau đó là đến đường âm đạo, đường miệng;
- Đường lây truyền từ mẹ sang con: Virus HIV có thể tấn công trẻ sơ sinh qua 3 con đường gồm lây qua nhau thai trong quá trình mang thai của người mẹ; qua nước ối, dịch âm đạo hoặc máu của người mẹ dính vào niêm mạc hoặc vết thương hở của trẻ em; lây truyền qua đường sữa mẹ. Ngoài ra, một số trường hợp hiếm hoi mẹ bị nhiễm HIV nhưng sinh ra con khỏe mạnh.
Triệu chứng của người nhiễm virus HIV tiến triển khác nhau qua từng giai đoạn. Cụ thể:
Ở giai đoạn nhiễm trùng tiên phát: Khi virus HIV vừa xâm nhập vào cơ thể, từ 2 đến 4 tuần kể từ khi phơi nhiễm, bệnh nhân có thể bị sốt, ho, nổi hạch, viêm họng, phát ban, đau cơ, sút cân, buồn nôn, sưng gan, lách. Các triệu chứng không đặc hiệu này thường kéo dài từ vài tuần đến 1 tháng khiến bệnh nhân nhầm lẫn với triệu chứng cúm thông thường.
Ở giai đoạn mạn tính (Hay giai đoạn tiềm ẩn): Một lượng lớn virus HIV bị tác động bởi hệ miễn dịch, từ đó chuyển sang giai đoạn nhiễm trùng mạn tính. Thời gian của giai đoạn này có thể kéo dài đến 20 năm. Trong giai đoạn này, các hạch bạch huyết thường xuyên sưng, viêm do bắt giữ virus bảo vệ cơ thể.
Giai đoạn AIDS: Virus tấn công và làm suy giảm hệ miễn dịch, vô hiệu hóa miễn dịch trung gian qua tế bào, tạo cơ hội nhiễm trùng do các vi sinh vật khác gây ra. Đặc trưng của tình trạng suy giảm miễn dịch trong giai đoạn này là nhiễm nấm Candida species ở miệng, viêm phổi do nấm, lao, virus Herpes bùng phát gây ung thư hạch bạch huyết, Zona thần kinh. Người bệnh sút cân không rõ nguyên nhân, bị tấn công bởi các nhiễm trùng thông thường.
Nếu không may nhiễm virus HIV, người bệnh cần bình tĩnh nghe theo lời khuyên của bác sĩ hoặc nhân viên y tế. HIV là căn bệnh, không phải là một tệ nạn xã hội. Nhiều người bệnh vẫn có thể sống chung với HIV khỏe mạnh và hạnh phúc trong nhiều năm, thậm chí có thể là vài chục năm. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên người bệnh sẽ được điều trị bằng thuốc để làm chậm quá trình phát triển của virus HIV.
6 Mụn rộp sinh dục
Mụn rộp sinh dục (hay Herpes sinh dục) là bệnh tình dục ở nam giới khá phổ biến. Triệu chứng của bệnh thường không đặc hiệu ở giai đoạn sớm, chỉ đến khi bệnh bùng phát nghiêm trọng ở giai đoạn muộn người bệnh mới đi khám và điều trị. Lúc này, việc điều trị khá khó khăn và tốn kém.
Giai đoạn nguyên phát: Bệnh nhân bị lây nhiễm virus nhưng có dấu hiệu không rõ ràng như sốt nhẹ, cơ thể mệt mỏi,... Đây là những dấu hiệu dễ bị nhầm lẫn với những căn bệnh khác cho đến khi mụn rộp xuất hiện thì tình trạng bệnh mới rõ ràng hơn. Lúc này bệnh nhân có triệu chứng đau vùng sinh dục, xuất hiện nốt mụn, chùm mụn ở bộ phận sinh dục. Khi nốt mụn vỡ ra tạo thành những vết lở loét gây đau và khó chịu cho người bệnh. Giai đoạn nguyên phát thường kéo dài trong khoản 2 đến 6 tuần.
Giai đoạn tái phát: Triệu chứng rõ ràng hơn. Bệnh nhân bị ngứa và nóng tại vị trí những mụn nước tái phát. Mụn nước mọc thành chùm có chứa dịch. Một số nguyên nhân dẫn đến việc mụn nước tái phát là người bệnh bị sốt hoặc quan hệ tình dục với tần suất cao hay gặp phải một số chấn thương. Tình trạng này có thể biến mất sau khoảng 1 tuần mà không để lại sẹo cho bệnh nhân.
Giai đoạn tiềm ẩn: Sau khi trải qua những giai đoạn trước, bệnh nhân không còn gặp những triệu chứng bất thường. Tuy nhiên, virus Herpes vẫn còn trú ngụ trong cơ thể người bệnh, chờ lúc thể trạng người bệnh suy yếu để tái bùng phát.
Bệnh mụn rộp sinh dục có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, gây ảnh hưởng đến chuyện chăn gối. Ở phụ nữ, bệnh còn có thể lây truyền từ mẹ sang con. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị bệnh càng sớm càng tốt tránh gây ra những hậu quả nặng nề về sau.
7 Bệnh giang mai
Bệnh giang mai xuất hiện từ rất sớm trên thế giới. Tại Việt Nam, trong thời Pháp tạm chiếm, giang mai đứng hàng thứ 2 trong số các bệnh lây truyền qua đường tình dục (hàng đầu là bệnh lậu). Sau năm 1975, tỷ lệ mắc bệnh tăng lên một cách rõ rệt. Đến nay, giang mai chiếm khoảng 2 - 3% các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Bệnh giang mai chủ yếu lây truyền qua việc quan hệ tình dục không an toàn. Xoắn khuẩn giang mai xâm nhập qua da, niêm mạc ở bộ phận sinh dục khi bị xây xát trong quá trình quan hệ tình dục, sau đó đi vào máu và lan khắp cơ thể.
Các yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh giang mai là người bị nhiễm HIV/ AIDS, mắc các bệnh tổn thương ở bộ phận sinh dục, quan hệ tình dục không an toàn. Ngoài ra, giang mai còn có thể lây lan qua truyền máu (truyền máu hoặc chích ma túy mà bơm tiêm không khử khuẩn); lây truyền gián tiếp khi dùng chung các vật dụng cá nhân với người bệnh. Mẹ có thể lây truyền giang mai cho con nếu không được điều trị.
Biểu hiện của bệnh giang mai rất đa dạng tùy vào từng giai đoạn của bệnh:
- Thời kỳ đầu: Triệu chứng thường xuất hiện sau khoảng 3-4 tuần bị lây nhiễm. Săng (Chancre) giang mai thường xuất hiện ở bộ phận sinh dục. Ở nam giới thường gặp ở quy đầu, bìu, miệng sáo, dương vật,... Ở nữ thường gặp ở môi lớn, môi bé, mép âm hộ. Hạch vùng bẹn có thể sưng to thành chùm.
- Giai đoạn 2: Sau khi xuất hiện săng giang mai từ 6-8 tuần, người bệnh bước vào thời kỳ thứ hai với các triệu chứng lâm sàng như đào ban, sẩn giang mai, sẩn phì đại, viêm hạch,...
- Giai đoạn 3: Bắt đầu từ năm thứ 3 của bệnh, với các biểu hiện lâm sàng như thương tổn tim mạch, thương tổn dây thần kinh gây các bệnh lý liên quan.
*Chú ý: giữa thời kỳ đầu đến thời kỳ thứ 2, thời kỳ thứ 2 đến thời kỳ thứ 3, bệnh có thể không xuất hiện triệu chứng lâm sàng, chỉ được phát hiện nhờ xét nghiệm huyết thanh.
Bệnh giang mai có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc trong giai đoạn đầu của bệnh. Người mắc bệnh sau khi được điều trị khỏi vẫn có thể tái nhiễm nếu quan hệ tình dục không an toàn với người mắc bệnh.
.jpg)
